عکاسی بدون نگاه عکاسانه چگونه خواهد بود؟ بسیاری همچون سال‌های نخستین اختراع ابزار عکاسی همچنان چه در عیان و چه در نهاد خود، دوربین را صرفاً یک ابزار و عکاسان را تکنسین می‌دانند و مرتبه‌ای برای ثبت قاب‌ها برای عکاس قایل نمی‌گردند؛ لذا عکاسان و عکاسی را در زمره هنرمند و هنر قرار نمی‌دهند. استدلال این گروه این است که عکاس سهمی در خلق اثر ندارد و تنها با داشتن ابزار و آشنایی با نحوه استفاده از آن می‌تواند صحنه‌های طبیعی، آثار معماری و ... را ثبت و ارایه نمایند.

با این نگرش سوال‌هایی مطرح می‌شوند:

عکاسی هنر است یا صرفا ثبت فنی از آثار طبیعی،مصنوعات دست‌ساز بشر و ...؟!

عکاسانی چون " اوژن اتژه، آلفرد استیگلیتز، من رِی، ریچارد اودن، دوروتی لانگ، ادوارد استایکن، انسل آدامز، رابرت کاپا، هنری برسون و... " نیز باید تنها تکنسین‌هایی بی‌بصیرت محسوب گردند؟!

آیا همه عکس‌ها نشان از هنر عکاس دارد یا همچنان ثبتی فنی است از آنچه که عکاس در مقابل آن قرار دارد؟!

امروز با عمومی شدن و در دسترس قرار گرفتن وسیع تجهیزات عکاسی ساده و حرفه‌ای و همینطور به لطف شبکه‌های مجازی به ویژه اینستاگرام، می‌بینیم که تعداد بی‌شماری عکس توسط عکاسان حرفه‌ای و آماتور و همچنین علاقه‌مندان عکس در هر ساعت منتشر و به اشتراک گذارده می‌شوند. این حجم از عکس و علاقه به انتشار آن‌ها ضمن نمایش عمومی و فراگیر شدن عکاسی، نشانی از هنری شدن عکس‌ها نداشته و در مواردی می‌توان دلیل آن را صرفا عطش دنیای امروز در دیده شدن است.

با جنبش پیکتوریالیسم عکاسان تمام تلاش خود را به کار بردند تا عکس و عکاسی را به عنوان هنر معرفی کنند و نشان دهند یک عکس چنانچه با نگرش و احساسات عکاس در هم آمیزد دیگر تنها یک ثبت  فنی نیست چرا که در این‌صورت عکاس توانسته روحیات و احساسات خود را به مخاطب منتقل کند و او را تحت تأثیر قرار دهد. 

تفاوت عکس گرفتن و عکاسی کردن همین است. اینکه یک علاقه‌مند به عکاسی با تکیه بر شناخت و دانش فنی خود از ابزار عکاسی، با نگاه عکاسانه، درونیات خود را در قاب عکس جاری سازد. همانطور که جنبش‌های هنری متأثر از زمان و مکان شکل گرفتند، درونیات ما نیز در پی آن می‌توانند در شاخه‌های مختلف عکاسی بیان گردند. لذا ابزار عکاسی همچون قلمی است که باید نخست مهارت استفاده از آن را به خوبی آموخت و در پی آن با شناخت دقیق خود، به اطراف عمیق‌تر بنگریست و احساسات و تفکرات خود را با قلم عکاسی، به تصویر کشید.

چنانچه این شناخت و تعمق صورت نگیرد مسلماً عکس‌هایمان حاوی نگاه عکاسانه ما نخواهند بود و تنها ثبتی فنی از یک صحنه می‌گردند!

به روال سال‌های گذشته در دوره آموزش تخصصی نگاه عکاسانه همواره در تلاشیم تا همراه با هنرجویان و علاقه‌مندان به هنر عکاسی به گمشده عکاسی که جدایی از کپی برداری از آثار دیگر عکاسان و رسیدن مرحله تألیف و بیان نگرش شخصی تحت قاب عکس است بپردازیم.

دوره تخصصی نگاه عکسانه رویکردی پژوهشی - عملی داشته و لذا هنرجویان این دوره باید ضمن آشنایی کامل با اصول فنی و قاب‌بندی صحیح، دغدغه و شوق به تصویر کشیدن نگرش خود را با زبان تصویر داشته.

← نوشتاری دیگر در معرفی نگاه عکاسانه

عکس: Viktorija Raggana

 آموزشگاه آزاد هنرهای تجسمی قدیمی
دپارتمان آموزش عکاسی حرفه ای